ارزشیابی تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل فرا عملی تنیدگی و سازگاری بر میزان کاهش تنیدگی نوجوانان پسر دبیرستانی

مقدمه : عوامل تنیدگی زای زیادی در دوران نوجوانی فرد را تحت تاثیر قرار می دهند که عدم مدیریت این عوامل تنیدگی زا می تواند منجر به ایجاد بیماریهای روان تنی در دوران بزرگسالی و طغیان آن بصورت رفتارهای نابهنجار ، پرخاشگری و افسردگی گردد. هدف از این مطالعه، ارزشیابی تاثیر یک مداخله آموزشی مبتنی بر مدل بر میزان کاهش تنیدگی در نمونه ای از نوجوانان است. مواد و روش کار : مطالعه حاضر یک مطالعه مداخله ای شاهددار تصادفی است. از بین مدارس پسرانه متوسطه جنوب شهر تهران 242 دانش آموز با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به دو گروه مداخله (گروه اول : 78 نفر و گروه دوم : 81 نفر) و یک گروه کنترل (83 نفر) تخصیص یافتند. در گروه مداخله 1 روشهای احساس محور نظیر آرامسازی و ورزش مورد آموزش قرار گرفته و در گروه مداخله 2 روشهای مسئله محور نظیر مهارتهای حل مسئله و مدیریت زمان آموزش داده شدند. مداخله آموزشی شامل 4 جلسه حضوری بود . داده ها با استفاده از پرسشنامه های فهرست فرآیندهای تنیدگی و سازگاری نوجوان ، مقیاس تنیدگی درک شده ، مقیاس عزت نفس روزنبرگ ، مقیاس خود کارآمدی عمومی و مقیاس افسردگی مرکز مطالعات اپیدمیولوژیک در سه مقطع قبل ، یک ماه و سه ماه پس از آموزش جمع آوری گردیدند. نتایج: پس از مداخله، اختلاف معنی داری بین گروه های آزمون و کنترل از نظر میزان استرس ، نمره افسردگی ، عزت نفس و خودکارآمدی وجود داشت. نتایج حاکی از آن بود که هر دو روش احساس محور و مسئله محور در کاهش استرس نوجوانان موثر بودند ولی روش احساس محور تاثیر بیشتری را نسبت به روش مسئله محور در کاهش استرس نوجوانان نشان داد . نتایج مطالعه پس از سه ماه پیگیری نیز نشان دهنده اختلاف معنی دار میان گروه ها بود. در گروههای مداخله بطورکلی میانگین نمره استرس درک شده از 02/6 ± 99/17 به 63/5 ± 72/14 در پایان سه ماه بعد از مداخله کاهش یافت. بحث : نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از هر دو روش سازگاری مسئله محور و احساس محور می تواند تاثیر قابل توجهی را در کاهش استرس نوجوانان به همراه داشته باشد ولی آموزش مدیریت تنیدگی در قالب روش احساس محور ظاهرا تاثیر بیشتری بر روی کاهش تنیدگی نوجوانان خواهد داشت.